ที่ตั้ง : ถนนศิริพงษ์ แขวงสำราญราษฎร์
เขตพระนคร กทม. 10200
ขนาดพื้นที่ : 29 ไร่ 3 งาน 72 ตารางวา
เวลาทำการ : 05.00 -21.00 น. ทุกวัน
พิพิธภัณฑ์เปิดวันอังคาร-เสาร์
เวลา 08.30-16.30 น
ประเภทของสวน : สวนหมู่บ้าน หรือ สวนละแวกบ้าน
หน่วยงานรับผิดชอบ : สำนักงานสวนสาธารณะ สำนักสิ่งแวดล้อม
รถประจำทาง : ถนนมหาไชย สาย 5 35 56
ถนนศิริพงษ์ สาย 35 42 96
ประชาชนผู้มาใช้บริการ: วันธรรมดา ประมาณ 5,500 คน
วันหยุดราชการ ประมาณ 6,000 คน
ประวัติความเป็นมา
สวนรมณีนาถ หมายความว่า "สวนแห่งพระนางผู้เป็นที่พึ่ง" เป็นนามพระ-ราชทานจากสมเด็จพระนางเจ้าฯ พระบรมราชินีนาถ บริเวณนี้เดิมพระบาทสมเด็จพระจุลจอมเกล้าเจ้าอยู่หัว รัชกาลที่ 5 ทรงพระกรุณาโปรดเกล้าฯ พระ-ราชทานพระราชทรัพย์ให้จัดซื้อ แล้วมีพระบรมราชโองการให้ก่อสร้างเรือนจำเมื่อ รัตนโกสินทรศก 108 (พ.ศ. 2432) โดยทรงส่งเจ้ากรมไปดูรูปแบบที่สิงค์โปร์ เสร็จสิ้น สามารถย้ายนักโทษเข้าไปอยู่ได้เมื่อเดือนกุมภาพันธ์ ร.ศ. 109 และได้รับ การ ขนานนามว่า " คุกกองมหันต์โทษ" มีอายุเก่าแก่ถึง 103 ปี และได้มีการเปลี่ยนชื่อมาแล้วหลายครั้งหลังสุดเรียกว่า "เรือนจำพิเศษกรุงเทพมหานคร"
สวนแห่งนี้มีที่มาจากโครงการของกระทรวงมหาดไทย เพื่อน้อมเกล้าฯ ถวายเทิดพระเกียรติสมเด็จพระนางเจ้าฯ พระบรมราชินีนาถ ในวโรกาสที่ทรงมีพระชนมายุ 60 พรรษาในวันที่ 12 สิงหาคม 2535 โดยย้ายเรือนจำออกไป ณ ทัณฑสถานวัยหนุ่มบางเขน ในปี พ.ศ.2534 เพราะสภาพแวดล้อมไม่เหมาะสม และปรับปรุงรื้อถอนอาคาร จัดสร้างเป็นสวนสาธารณะกลางเมืองหลวง เพื่อสนองพระราชประสงค์ขององค์พระราชินี ในการพัฒนาคุณภาพชีวิต และบรรเทาปัญหาสิ่งแวดล้อมในเมือง กระทรวงมหาดไทยมอบให้กรุงเทพมหานครจัดสร้างพร้อมดูแลบำรุงรักษา ซึ่งแล้วเสร็จเมื่อวันที่ 15 กรกฎาคม 2536
ประติมากรรมสังข์สัมฤทธิ์ อยู่บริเวณสูงสุดของสวนกลาง
สระน้ำ มีน้ำพุเฉลิมพระเกียรติ แสดงความหมายแทนน้ำพระทัยของ
สมเด็จพระนางเจ้าฯ พระบรมราชินีนาถที่บริสุทธิ์ดุจ สีของน้ำและแปลง ดอกไม้รูปร่างคดเคี้ยวในลักษณะธารน้ำที่เชื่อมน้ำพุเฉลิมพระเกียรต
ิกับบ่อน้ำพุด้านล่างนั้น แสดงถึงน้ำพระทัยที่ทรงประทานแก่ชาวไทย โดยบ่อน้ำพุด้านล่างเทียบได้กับพสกนิกรที่ได้รับพระมหากรุณาธิคุณ
พร้อมใจกันสรรเสริญ ส่วนป้อมยามที่เป็นสิ่งก่อสร้างเดิมกลางน้ำพุ เป็นตัวแทนเหล่าผู้กระทำผิด ซึ่งยังคงได้รับพระมหากรุณาธิคุ เช่นกัน ประติมากรรมสร้างเป็น สังข์เวียนซ้ายวางบนพาน หล่อด้วยโลหะ
ผิวสัมฤทธิ์ ภายในสังข์บรรจุแผ่นยันต์มหาโสฬสมงคลและสังข์องค์จริง ออกแบบส่งน้ำในสระไหลจากปากสังข์ลงสู่สระปากสังข์หันสู่ทิศตะวัน
ออกเฉียงเหนือ
ประติมากรรมสังข์สัมฤทธิ์ อยู่บริเวณสูงสุดของสวนกลาง
สระน้ำ มีน้ำพุเฉลิมพระเกียรติ แสดงความหมายแทนน้ำพระทัยของ
สมเด็จพระนางเจ้าฯ พระบรมราชินีนาถที่บริสุทธิ์ดุจ สีของน้ำและแปลง ดอกไม้รูปร่างคดเคี้ยวในลักษณะธารน้ำที่เชื่อมน้ำพุเฉลิมพระเกียรต
ิกับบ่อน้ำพุด้านล่างนั้น แสดงถึงน้ำพระทัยที่ทรงประทานแก่ชาวไทย โดยบ่อน้ำพุด้านล่างเทียบได้กับพสกนิกรที่ได้รับพระมหากรุณาธิคุณ
พร้อมใจกันสรรเสริญ ส่วนป้อมยามที่เป็นสิ่งก่อสร้างเดิมกลางน้ำพุ เป็นตัวแทนเหล่าผู้กระทำผิด ซึ่งยังคงได้รับพระมหากรุณาธิคุ เช่นกัน ประติมากรรมสร้างเป็น สังข์เวียนซ้ายวางบนพาน หล่อด้วยโลหะ
ผิวสัมฤทธิ์ ภายในสังข์บรรจุแผ่นยันต์มหาโสฬสมงคลและสังข์องค์จริง ออกแบบส่งน้ำในสระไหลจากปากสังข์ลงสู่สระปากสังข์หันสู่ทิศตะวัน
ออกเฉียงเหนือ
ลักษณะเด่นและจุดที่น่าสนใจของสวน
สวนรมณีนาถ รวมคุณลักษณะเด่น 2 ประการ คือ เป็นสถานที่ พักผ่อน ออกกำลังกาย จัดกิจกรรมเพื่อประชาชนในเขตพระนคร และเป็น สถานที่เพื่อการอนุรักษ์โบราณสถาน ซึ่งเป็นหลักฐาน ทางประวัติ ศาสตร์แสดงให้เห็นถึงรูปแบบสถาปัตยกรรมไทย ที่ได้รับอิทธิพล จากยุโรปสมัยรัชกาลที่ 5 การออกแบบคงเอกลักษณ์ เดิมไว้ คือ สถานที่คุมขังลงโทษทัณฑ์ ให้เป็นเอกลักษณ์ของสวน ประกอบด้วยความพิเศษในการอนุรักษ์โบราณสถานและสุขาภิบาล สิ่งแวดล้อม โดยติดตั้งระบบบำบัดน้ำเสียจากคลองสะพานถ่าน เพื่อนำน้ำผ่านการบำบัดมาใช้รดน้ำต้นไม้ในสวน เป็นการประชา- สัมพันธ์คุณค่าของน้ำและ ประหยัดค่าใช้จ่าย สวนรมณีนาถ จึง แสดงถึงความร่วมมือในการ พัฒนาสิ่งแวดล้อมเพื่อคุณภาพชีวิต ที่ดีตามพระราชเสาวนีย์
ส่วนพื้นที่อนุรักษ์ กรมศิลปากรได้ขึ้นทะเบียนที่ดินและอาคาร เรือนจำพิเศษฯ เป็นโบราณ สถานเมื่อวันที่ 8 มกราคม 2530
บริเวณหน้าถนนมหาไชยตลอดแนวกำแพงเรือนจำ ด้านหน้า
ตั้งแต่ป้อมริมคลองสะพานถ่านทางทิศตะวันตกถึงแนวป้อมร้าน
นายเหมือนทางด้านทิศตะวันออก ลึกจากกำแพงเข้าไป 8 เมตร เป็นพื้นที่โบราณสถานรวม 4 ไร่ 11 ตารางวา
สวนสุขภาพ จัดอุปกรณ์ออกกำลังกายเป็นจุดพร้อมคำแนะนำ มีลานกีฬา เช่น สนามบาสเกล และลานสเก็ต โดยจัดตำแหน่งไม่ให้
เกิดการรบกวนระหว่างกิจกรรม พร้อมสนามเด็กเล่นที่จัดไว้อย่างครบครันสอดคล้อง กับแนวคิดของสวนที่เป็น "สวนสุขภาพ" อย่างแท้จริง
ดนตรีในสวน เพื่อคลายความเคร่งเครียดจากชีวิตประจำวัน สร้างสุขภาพจิตที่ดี โดยจัด แสดงดนตรีไทยและสากลสลับหมุนเวียน กับสวนสาธารณะแห่งอื่นของกรุงเทพมหานคร
พิพิธภัณฑ์ราชทัณฑ์ ราชทัณฑ์ เป็นอาคารโบราณสถาน 4 หลัง ที่ปรับปรุงเป็นพิพิธภัณฑ์จัดแสดง ประวัติศาสตร์การคุมขังลงทัณฑ์ และความเป็นมาของกิจการกรมราชทัณฑ์ แบ่งเป็น
- อาคารหลังที่ 1 แสดงเครื่องมือลงทัณฑ์ และวิธีประหารชีวิตสมัยโบราณ รวมทั้งแสดงการประหารชีวิตในปัจจุบัน อุปกรณ์เกี่ยว กับเรือนจำและการหลบหนีของนักโทษ
- อาคารหลังที่ 2 แสดงภาพประวัติและอุปกรณ์เครื่องใช้ของ เรือนจำพิเศษฯ ในสมัยต่าง ๆและเอกสารเกี่ยวกับประวัติ การราชทัณฑ์ในอดีต
- อาคารหลังที่ 3 จัดจำหน่ายสินค้าราชทัณฑ์และของที่ระลึก
- อาคารหลังที่ 4 (อาคารแดน 9) เป็นเรือนนอนผู้ต้องขัง
ในอดีต แสดงสภาพการใช้ชีวิตประจำวันของนักโทษ ระบบการ
คุมขังและลักษณะอาคารตามแบบตะวันตกที่น่าสนใจศึกษา
ไม่มีความคิดเห็น:
แสดงความคิดเห็น