13 ก.พ. 2553

เชื้อกลากจากสัตว์เลี้ยง


ผื่นเชื้อราที่พบบ่อย คือ กลาก (dermatophyte) เชื้อกลากอาจติดจากคนสู่คน สัตว์สู่คน หรือติดจากพื้นดิน เชื้อกลากในรูปสปอร์เมื่อมีสภาพเหมาะสม เชื้อจะขยายเป็นสายใยเข้าทำลายชั้นผิวหนังกำพร้า เส้นผมหรือแผ่นเล็บ เชื้อกลากจะต้องอาศัยสารเคอราตินเป็นอาหาร ในการเจริญเติบโตและสภาพอับชื้น ที่เหมาะสมจะส่งเสริมให้โรคกำเริบ



ดังนั้นประเทศในเขตร้อนชื้น จึงพบโรคกลากบ่อยกว่าประเทศในเขตหนาว เชื้อกลากพบได้ทั่วตัวและมีชื่อเรียก หลายแบบตามตำแหน่งของรอยผื่น เช่น กลากของหนังศีรษะและเส้นผม (tinea corporis) กลากบนใบหน้า (tinea faciei) กลากผิวหนังทั่วไป (tinea corporis) กลากของมือ (tinea manuum) กลากของแผ่นเล็บ (tinea unguium) กลากของอัณฑะและองคชาตหรือสังคัง (tinea cruris) กลากของฝ่าเท้า (tinea pedis) รอยผื่นกลากอาจมีลักษณะเป็นขุยแห้ง ๆ หรือบางรายเป็นผื่นอักเสบรุนแรง เพราะร่างกายมีภูมิคุ้มกันต่อต้านเชื้อรากลากแตกต่างกัน


ถ้าเชื้อรามาจากสัตว์ เช่น เชื้อรากลากของเส้นผมจากเชื้อกลากของแมว (Microsporum canis) จะมีการต่อต้านรุนแรง จะเกิดการอักเสบเป็นฝีขนาดใหญ่ทำลายรากผม แต่เชื้อกลากที่เส้นผมซึ่ง ติดจากคนไปสู่คน เช่น Microsporum audouinii จะพบเป็นผื่นแห้งมีขุยไม่รุนแรงและอาจทำลายรากผมบางแห่ง ส่วนเชื้อกลากในลำตัวจากคนสู่คน เช่น Trichophyton rubrum ผื่นจะเป็นขุย แห้ง ๆ แต่ถ้าเป็นเชื้อกลากติดจากสัตว์ เช่น Trichophyton mentagrophytes ผื่นจะอักเสบรุนแรง


การรักษากลากที่เป็นเฉพาะที่อาจใช้ยาทา มียาทาหลายกลุ่มให้เลือกใช้ เช่น clotrimazole, miconazole, ketoconazole, isoconazole เป็นต้น ยาบางชนิดทา 2 ครั้ง บางชนิดทาวันละครั้งก็เพียงพอ ส่วนยารับประทานควรใช้ในรายเป็นผื่นบริเวณกว้าง เช่นgriseofulvin, ketoconazole itraconazole แพทย์จะต้องพิจารณาตามความเหมาะสมของผื่นแต่ละราย


ในปัจจุบันมีการเลี้ยงสุนัขและแมวเพิ่มขึ้น จากเดิมเลี้ยงนอกบ้านโดยเลี้ยงสุนัขเพื่อเฝ้าบ้าน และเลี้ยงแมวเพื่อไล่หนู เปลี่ยนเป็นการเลี้ยงแบบเพื่อนเกลอ คือ อยู่ในบ้านและอาจคลุกคลีอยู่ในห้องนอน ความใกล้ชิดจึงทำให้คนมีโอกาสติดเชื้อกลากจากสัตว์เลี้ยงเพิ่มมากขึ้น


รอยกลากจะพบในบริเวณนอกร่มผ้า เช่น ใบหน้า ไหล่ หรือท่อนแขนที่อุ้มสัตว์ ผื่นมีการอักเสบรุนแรงอาจเป็นหลายแห่ง แต่ก็ยังมีลักษณะเป็นวงอยู่ ในบางรายเป็นเรื้อรัง เพราะก็ไม่คิดว่าสัตว์เลี้ยงที่น่ารักจะนำโรคมาฝากให้ โดยสัตว์เลี้ยงจะสบายดี เพียงแค่อาจมีขนร่วงมากกว่าปกติเท่านั้น อาจเป็นเพราะเชื้อรามีผลเฉพาะเส้นขนเท่านั้น


เชื้อราจากแมวเปอร์เซียคงจะเป็นปัญหาสำหรับคนไทยเข้าใจว่าอุณหภูมิ และความชื้นในประเทศไทยอาจเหมาะสมกับการเจริญเติบโตของเชื้อราบางสายพันธุ์ในแมวเปอร์เซีย แต่เมื่อแมวเปอร์เซียติดเชื้อราดังกล่าวกลับไม่มีอาการทางผิวหนังมากนัก เกิดแต่ปัญหาผื่นอักเสบรุนแรงในผู้เลี้ยงเท่านั้น


นอกจากติดจากแมวยังพบการติดเชื้อกลากจากสุนัขพันธุ์ขนยาว และกระต่าย การเลี้ยงสัตว์คงเพิ่มมากขึ้น เพราะความเหงา และกระแสความนิยมเลี้ยงสัตว์เป็นเพื่อน แต่ควรเลือกสัตว์เลี้ยงที่แข็งแรงไม่มีโรคแอบแฝง และควรดูแลสัตว์เลี้ยงให้เหมาะสมเพื่อป้องกันปัญหาที่จะตามมา

ไม่มีความคิดเห็น: